Skip to main

Nuttige en Schadelijke Microben

In deze les worden de leerlingen geïntroduceerd tot vier verschillende typen microben: bacteriën, virussen, schimmels en protozoa/parasieten. Ze leren dat microben schadelijk kunnen zijn (bv. voedselvergiftiging veroorzaken) en nuttig (bv. gebruikt worden om voedsel te fermenteren).

Decorative
Download volledige lesDownload PDF
Leerdoelen
Alle leerlingen zullen:
  • Door voedsel overgedragen ziekten worden veroorzaakt door microben, waarvan er vier verschillende typen zijn
  • Het verschil tussen virussen, bacteriën, parasieten en schimmels
  • Er zijn nuttige microben in voedsel
  • Het belang van voedsel op een juiste manier behandelen om door voedsel overgedragen ziekten te voorkomen
Achtergrondinformatie

Voedsel kan nuttige en schadelijke bacteriën bevatten, evenals bacteriën die geassocieerd worden met voedselbederf. Het zijn de schadelijke microben die geassocieerd worden met Voedselbederf of 'voedselvergiftiging'. De top vijf door voedsel overgedragen microben in Europa zijn verantwoordelijk voor 70% van de belasting voor de volksgezondheid met betrekking tot door voedsel overgedragen ziekten en dit zijn onder meer: Norovirus, Toxoplasma gondii, Campylobacter jejuni, Campylobacter coli. Salmonella enterica, en Listeria monocytogenes. Andere microben zoals Bacillus cereus en Escherichia coli worden ook in verband gebracht met ernstige gevallen van door voedsel overgedragen ziekten.

Deze microben worden gevonden op rauw vlees, in eieren zonder het British Lion merkteken of een vergelijkbaar merkteken buiten het VK, sommige zuivelproducten, op groenten en fruit, in gedroogd eten zoals pasta en rijst of in kant-en-klaarmaaltijden zoals sandwiches en desserts.

Symptomen kunnen onder meer zijn diarree, maagkrampen, koorts en braken, en sommige door voedsel overgedragen ziekten kunnen zelfs resulteren in overlijden - hoewel dat zeldzaam is. De symptomen van een door voedsel overgedragen ziekte beginnen meestal binnen een paar dagen na het eten van het voedsel dat de infectie heeft veroorzaakt en kunnen gewoonlijk thuis worden behandeld met rust en veel drinken.

Niet alle microben die geassocieerd worden met voedsel zijn schadelijk. Nuttige microben kunnen gebruikt worden om voedsel en dranken te produceren, bijvoorbeeld Saccharomyces cerevisiae-gist wordt gebruikt om brood en bier te maken. Lactobacilli bacteriën worden gebruikt om yoghurt en kaas te maken.

Er zijn belangrijke maatregelen die je kunt nemen om door voedsel overgedragen ziekten en voedselbederf tegen te gaan die van toepassing zijn voor alle fasen van de voedselreis, van de winkel naar onze borden:

  • Schoon houden; handen en oppervlakken schoonhouden is de beste manier om te voorkomen dat door voedsel overgedragen microben in ons eten terecht komen
  • Houd de keten koud: voedsel in de koelkast of de vriezer bewaren vertraagt de groei van bacteriën maar stopt het niet. Beperk de tijd dat eten buiten de koelkast of de vriezer blijft
  • Voorkom kruisbesmetting: voorkom dat schadelijke microben die op voedsel worden gevonden zich naar andere etenswaren verspreiden (bijvoorbeeld via onze handen of keukengerei) en dan ziekte kunnen veroorzaken wanneer dat voedsel wordt gegeten
  • Kook eten zoals vlees goed door
  • Gebruik het advies op de labels: labels op etenswaren worden gebruikt om te bepalen wanneer het veilig is om ze nog te eten of wanneer de kwaliteit van het voedsel op zijn best is
Activiteiten
Hoofdactiviteit:
  • Een overeenkomstenactiviteit om de kennis over microben te herhalen
Video hoofdactiviteit
Uitbreidingsactiviteiten:
  • Een casestudie om een gesprek te starten over hoe microben door voedsel overgedragen ziekten kunnen veroorzaken
  • Een taak voor de onderzoeksgroep om leerlingen aan een poster of een feitenblad te laten werken over een van de top vijf pathogenen
Koppelingen curriculum

RSHE:

  • Gezondheid en preventie
  • Gezond eten

Natuurwetenschappen

  • Levende dingen en hun leefgemeenschappen

Voedselbereiding en voedingswaarde GCSE:

  • Koken en voedselbereiding - De wetenschappelijke principes van het bereiden en koken van voedsel
Ondersteunende materialen
Docentenbladen
NL SafeConsume Food Safety - User Journey Animation VT

SafeConsume

This resource was developed through the SafeConsume project, and funded by the European Union's Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement No 727580. Find out more about our partnerships on the Collaborating Projects page.

Read more